Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας και Περιβαλλοντικό 2017-2018
«Υγιή παιδιά, υγιής πλανήτης»
Αυτή τη χρονιά αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με ένα πρόγραμμα που συνδυάζει και συνδέει
τη διατροφή με το περιβάλλον. Είναι το πρόγραμμα «Υγιή παιδιά, υγιής πλανήτης»
του WWF Ελλάς με τη συνδρομή του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου.
Στόχος του προγράμματος είναι να εκπαιδεύσει τα παιδιά της χώρας να υιοθετήσουν
διατροφικές συνήθειες που κάνουν καλό στην υγεία τους και στο περιβάλλον.
Με αφετηρία το σχολείο και με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών,
τα παιδιά κατανοούν το οικολογικό αποτύπωμα της διατροφής, μαθαίνουν να τρέφονται
πιο υγιεινά και να μειώνουν τη σπατάλη τροφίμων.
Στόχος είναι να υιοθετήσουν ένα διατροφικό πρότυπο που θα τα βοηθήσει να αναπτυχθούν
σωστά και ταυτόχρονα να γίνουν συνειδητοποιημένοι αυριανοί πολίτες.
Πρωινό σαν βασιλιάς
Η καλή μέρα ξεκινά με το σωστό πρωινό κι όπως λέει μια κινέζικη παροιμία «το πρωί να τρως σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν πρίγκιπας και το βράδυ σαν ζητιάνος»
Γι αυτό κι εμείς καλέσαμε στο Νηπιαγωγείο τη μαμά της Μαργαρίτας για να μας ετοιμάσει
σπιτική μερέντα και τη μαμά της Δανάης για να μας στύψει φρέσκα πορτοκάλια
που αγόρασε από τη λαϊκή έξω από το σχολείο μας.
Η μαμά του Βασίλη ήταν ακόμη εκεί για να αλείφει τις φέτες του ψωμιού με βούτυρο
και μέλι βιολογικό αλλά και νόστιμη μερέντα και να μας σερβίρει ξανά και ξανά
το νόστιμο πρωινό μας.
Πραγματικά φάγαμε σαν βασιλιάδες και θα το υιοθετήσουμε και στο σπίτι μας
για να μην πεινάμε το πρωί κι όλο ρωτάμε τη δασκάλα μας "Τι ώρα θα φάμε κυρία;"
Δείτε κι αυτό το βίντεο
1. Μία σούπερ νόστιμη μέρα
Έχουμε καταγράψει τα αγαπημένα μας φαγητά στο πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό γεύμα
και συνειδητοποιήσαμε πόση δύναμη και ενέργεια παίρνουμε από τις σωστές τροφές
που λειτουργούν ως "καύσιμα" για τον οργανισμό μας.
Η μαμά της Κωνσταντίνας Ψ. που είναι παιδίατρος ήρθε στο σχολείο μας
να μας δείξει ποια τρόφιμα θα επιλέγουμε αν θέλουμε να έχουμε σωστά καύσιμα
στον οργανισμό μας ,για να έχουμε ενέργεια και καλή υγεία σε όλα τα όργανα
του σώματός μας.
2. Μια μερίδα πλανήτη, παρακαλώ
Σ΄ αυτή τη δραστηριότητα γνωρίσαμε τη διαδρομή της τροφής και
τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον.
Παρατηρήσαμε το Διατροφικό Κοσμικό Ρολόι
και προετοιμάζοντας τα παιδιά για τη δραστηριότητα της παρασκευής τυρόπιτας στο Νηπιαγωγείο, μιλήσαμε
για την προέλευση της τροφής.
Τα παιδιά όταν ρωτήθηκαν από πού προέρχονται οι τροφές απάντησαν
από το super market, τη λαϊκή ,τη θάλασσα.
Αναζητώντας τον τρόπο που έφτασαν στο σχολείο μας, μιλήσαμε για το χωράφι,
το χώμα, τη θάλασσα, τα δέντρα.
Κατά τη διάρκεια της παρασκευής της τυρόπιτας μιλήσαμε αναλυτικά για τα υλικά
που χρησιμοποιήσαμε και από που προήλθαν, αν δηλαδή είναι από τη χώρα μας
ή αν χρειάστηκε να κάνουν μεγάλο ταξίδι ως εδώ.
Η πιο νόστιμη τυρόπιτα φτιάχτηκε από εμάς στο σχολείο μας
και με τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε δεν κάναμε κακό στον πλανήτη μας!
3. Ανθρώπινες πυραμίδες, νόστιμες και υγιεινές
Μιλήσαμε για τις ομάδες των τροφών, τις χωρίσαμε σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, γαλακτοκομικά κ.ά
και τις μοιράσαμε σωστά πάνω στην πυραμίδα ώστε να τα τρώμε στις σωστές αναλογίες.
Παίζουμε έτσι με τα τρόφιμα, μαθαίνοντας την πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής
Σε επόμενες δραστηριότητες μαθαίνουμε και την Περιβαλλοντική πυραμίδα που μας δείχνει
πως ότι κάνει καλό σε μας τους ανθρώπους αυτόματα κάνει καλό και στον πλανήτη μας!
Μάθαμε και χορέψαμε και το αγαπημένο μας τραγούδι «Ο Χορός των Μπιζελιών».
5. Δεκατιανό εναντίον σνακ: 1-0
Παρακολουθώντας από την αρχή της χρονιάς τις προτιμήσεις των παιδιών στο δεκατιανό τους γεύμα,
αρχίσαμε να καταγράφουμε πόσα παιδιά φέρνουν από το σπίτι τους κολατσιό και πόσα αγοράζουν και τι.
Στη συνέχεια αυτό το ρόλο τον ανέλαβαν τα παιδιά και κάθε μέρα κάποιο έκανε την καταμέτρηση
και στη συνέχεια τις απαραίτητες συστάσεις σε όσους προτιμούν το έτοιμο φαγητό και το ανθυγιεινό.
Η αγαπημένη μας γωνιά με το μαγαζάκι έχει όλων των ειδών τα φρούτα και τα λαχανικά.
Έχει φρούτα από την χώρα μας αλλά και μπανάνες από την άλλη άκρη του κόσμου.
Σημειώσαμε ότι στο θέμα του φρούτου η μεγαλύτερη προτίμηση στο δεκατιανό αφορούσε την μπανάνα,
ένα φρούτο που χρειάζεται να κάνει ένα πολύ μεγάλο ταξίδι μέχρι να έρθει στην Ελλάδα.
Κάνουμε σειραθέτηση με τις κάρτες από το μεγάλο αυτό ταξίδι
και με τα εισιτήρια μας έτοιμα,
ξεκινάμε στον παγκόσμιο χάρτη, από την Κολομβία για να δούμε
από πόσο μακριά έρχονται οι μπανάνες στην πατρίδα μας.
Ενημερωνόμαστε για τα καυσαέρια από τα μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούνται
μέχρι να φτάσουν οι μπανάνες στο σπίτι μας και που βρωμίζουν τον πλανήτη Γη.
Καταλήγουμε πως είναι καλύτερο να προτιμήσουμε μπανάνες από την Κρήτη
ή να φάμε κάποιο άλλο φρούτο ντόπιο και φρέσκο από την Ελλάδα.
Δεν ξεχνούμε να μιλήσουμε και για την κατανάλωση πολλών συσκευασιών
που χρειάζονται τα τρόφιμα για να ταξιδέψουν από τόσο μακριά και αναφερόμαστε στην ανακύκλωση
που γίνεται στο σχολείο μας παρατηρώντας όλα αυτά που μαζεύονται στις κούτες του Followgreen
Το ταξίδι στη διατροφή συνεχίζεται και με άλλες δραστηριότητες,
μα προς το παρόν ας δούμε το παρακάτω βιντεο
6. Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο; Στη χώρα του Μεσημεριανού
Κάθε εποχή έχει τα δικά της λαχανικά κι αυτό εμείς το καταλάβαμε παίζοντας με τις εποχές
που είχαμε ορίσει με πανιά διαφορετικού χρώματος.
Διαλέγαμε ένα λαχανικό και το παιδί το τοποθετούσε στην κατάλληλη εποχή,
όταν κάποιος έκανε λάθος σχολιάζαμε και διορθώναμε οι άλλοι.
Φτιάξαμε και ένα σουπλά με την αγαπημένη μας σαλάτα.
Εκτός από τα λαχανικά εποχές έχουν όμως και τα ψάρια.
Η δραστηριότητα αυτή εμψυχώθηκε από την κ. Νάνσυ Κουταβά μέλος της ομάδας
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του WWF, που επισκέφθηκε το Νηπιαγωγείο μας.
Μάθαμε μαζί της για την εποχικότητα των ψαριών και την υπεραλίευσή τους!
Αρχίσαμε το ψάρεμα με πολύ διάθεση για να γεμίσουμε τα πιάτα μας.
Σαν σωστοί ψαράδες όμως που είμαστε μετράμε με τη μεζούρα μας το κατάλληλο μέγεθος
για τα ψάρια που ψαρεύουμε κι αν είναι μικρότερα τα ρίχνουμε πάλι στη θάλασσα.
Κάθε ψάρι πρέπει να ψαρεύεται στον καιρό του.
Απαγορεύεται να ψαρεύουμε τα ψάρια πριν αναπαραχθούν.
Τα αφήνουμε να μεγαλώσουν, να γεννήσουν και μετά τα ψαρεύουμε. «Αφήνουμε το γόνο να γίνει γονιός»
Όταν πήγαμε στη λαϊκή μιλήσαμε με τους πωλητές ψαριών και τους είπαμε όσα μάθαμε,
δηλαδή να προσέχουν το μέγεθος και το είδος των ψαριών που πουλάνε κάθε εποχή.
Τους χαρίσαμε κι ένα μέτρο για να θυμούνται όσα είπαμε.
Και το καλοκαίρι που πλησιάζει το ίδιο θα κάνουμε και στην ταβέρνα
που θα παραγγείλουμε τα ψάρια μας!
Μπορεί η παροιμία να λέει: κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
Όμως ο κολιός αναπαράγεται τον Αύγουστο.
Επομένως, δεν πρέπει να ζητάμε εμείς οι καταναλωτές κολιό τον Αύγουστο, κι ας το λέει η παροιμία.
Οι παππούδες μας ήθελαν τον κολιό αυγωμένο, όμως ζούσαν σε μια εποχή
που η αλιεία δεν ήταν τόσο εντατική όπως σήμερα αλλά
ούτε και οι τρόποι ψαρέματος τόσο καταστροφικοί.
8. Όλος ο πλανήτης μέσα σε ένα χάμπουργκερ.
Στη χώρα του βραδινού
Σ΄ αυτό το εργαστήρι θα μάθουμε για τις επιπτώσεις της υπερβολικής κρεατοφαγίας
στον πλανήτη και στην υγεία μας, να προτιμάμε σπιτικό, μαγειρεμένο, ντόπιο κρέας
και μαθαίνουμε πόσο κρέας πρέπει να τρώει ένα παιδί.
Έχουμε ξεκινήσει από το Φθινόπωρο τη δημιουργία φυτώριου με λαχανικά,
κάποια κατάφεραν να αναπτυχθούν κάποια δεν τα ευνόησε ο καιρός,
αλλά αυτά φυσικά συμβαίνουν στις καλλιέργειες ...
Το Μάρτιο όμως φυτέψαμε τα λαχανικά για τις ανοιξιάτικες σαλάτες μας
αφού μας ετοίμασε τον νέο κήπο ο κύριος Σπύρος.
Έφτασε η στιγμή να δοκιμάσουμε τη σοδειά μας,
καλό πλύσιμο στα βιολογικά λαχανικά μας και όσα φυλλαράκια δεν τρώγονται
ετοιμάζονται για τον κομποστοποιητή του κήπου μας.
Πριν ξεκινήσουμε τις προετοιμασίες για το χάμπουργκερ που θα ετοιμάσουμε ρωτήσαμε
σε ποιους αρέσουν τα χάμπουργκερ, τι περιέχουν και φτιάξαμε τη λίστα με τα υλικά.
Το μαρούλι το έχουμε από τον κήπο μας, τα υπόλοιπα υλικά θα μας τα φέρει ο μπαμπάς του Θωμά
δηλ. ψωμί, μοσχαρίσιο μπιφτέκι, τυρί, ντομάτα, κέτσαπ, μαγιονέζα.
Μιλήσαμε για την προέλευση αυτών των υλικών, δηλαδή από ποιο ζώο ή φυτό προέρχονται
και για τα οφέλη του κρέατος αλλά με μέτρο και σε σωστές ποσότητες.
Είναι προτιμότερο και στο κρέας να επιλέγουμε ντόπιο
ή από μικρές μονάδες που τρέφουν σωστά τα ζώα.
Έφτασε η ώρα που περιμέναμε και γλείφαμε τα δάχτυλά μας!
Ναι θα φάμε υγιεινό χειροποίητο χάμπουργκερ από τα χεράκια του μπαμπά του Θωμά
του γνωστού καλού μας μάγειρα και με λαχανικό εποχής - μαρούλι από τον κήπο μας!!!
Ήρθε και η μαμά του Μάξιμου αλλά και η γιαγιά της Μαρίας να βοηθήσουν
γιατί είμαστε πολλοί εμείς που πεινάμε και περιμένουμε.
Στο τέλος είδαμε το video
και το σχολιάσαμε .
Τη σχέση δηλαδή της υπερβολικής κατανάλωσης κρέατος με την υγεία μας
αλλά και την προσπάθεια του πλανήτη που πασχίζει να καλύψει τις ανάγκες μας.
9. Εδώ τα καλά πορτοκάλιααααααα!
Στη λαϊκή αγορά Σ΄ αυτή τη δραστηριότητα εμπεδώνουμε τους λόγους για τους οποίους προτιμάμε φρέσκα,
τοπικά, εποχικά προϊόντα, συγκρίνουμε το συσκευασμένο με το μη συσκευασμένο,
αποτιμούμε τα οφέλη της λαϊκής αγοράς, μαθαίνουμε να μην κρίνουμε
φρούτα και λαχανικά από την εμφάνισή τους.
Το μεσημέρι της Τετάρτης επισκεφθήκαμε τη λαϊκή που είναι στο δρόμο του σχολείου μας.
Παρατηρήσαμε τα φρούτα που ήταν στους πάγκους, αν είναι εποχής ή όχι,
ρωτήσαμε τους παραγωγούς από που προέρχονται από την Ελλάδα ή όχι κι από ποια μέρη της.
Είδαμε τις μπανάνες και τα πεπόνια αλλά προτιμήσαμε να αγοράσουμε φράουλες και μούσμουλα
που είναι της εποχής και προέρχονται από την πατρίδα μας.
Κάναμε τις αγορές μας,
και μιας και δεν κρατιόμαστε τα δοκιμάζουμε φρέσκα αλλά και σε γλυκό τη φράουλα.
Στη λαϊκή μάθαμε πως τα πορτοκάλια, τα μήλα, τα μούσμουλα, οι φράουλες τα αχλάδια
ήταν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Είδαμε έναν χάρτη της Ελλάδας με τα προϊόντα
που παράγει η κάθε περιοχή.
Συμφωνήσαμε πως θα προτιμούμε καλύτερα αυτά τα φρούτα και μάλιστα στην εποχή τους
κι από μπανάνες θα προτιμούμε τις Κρητικές.
7. Τρέξε τρέξε, μικρούλη...
Στη χώρα του Απογευματινού
Σ' αυτό το εργαστήρι μαθαίνουμε για την αξία της άσκησης και του υγιεινού σνακ μετά την άσκηση,
να προτιμάμε νερό ή φυσικό χυμό έναντι αναψυκτικού και για την κρυμμένη απώλεια βιοποικιλότητας
στο πιάτο μας.
Είναι Μάιος και οι πρόβες για τη γιορτή λήξης του σχολικού έτους είναι εντατικές.
Γυρίζουμε κουρασμένοι στις τάξεις κι έχουμε ανάγκη από ενέργεια
για να συνεχίσουμε τις δραστηριότητές μας.
Τι τρώμε ή πίνουμε συνήθως σε τέτοιες στιγμές; Ευκαιρία να συζητήσουμε με τα παιδιά
για τις τροφές που προτιμούν γυρίζοντας στο σπίτι από την παιδική χαρά ,την άσκηση,
το παιχνίδι, το τρέξιμο, τη μπάλα, το παιχνίδι με φίλους.
Κάποιοι πηγαίνουν και σε οργανωμένες δραστηριότητες (μπαλέτο, ζωγραφική, μουσικοκινητική, μπάσκετ, καράτε)
Συζητάμε πόσο καλό μας κάνει η άσκηση, το παιχνίδι, το τρέξιμο, η μπάλα
και οι υπόλοιπες δραστηριότητες σε αντίθεση με τον υπολογιστή και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Σχολιάζουμε τις τροφές που προτιμούν τα παιδιά δηλαδή διάφορα σνακ
(κουλουράκια, μπισκότα, κρουασάν, τοστ) αλλά και τα υγρά που πίνουν
(νερό, χυμούς συσκευασμένους κ.ά.)
Ποιες από αυτές τις τροφές και χυμούς έχουν ετοιμάσει μόνοι ή με τους γονείς τους στο σπίτι
και ποιες τις αγοράζουν; Ποιά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτών των τροφών.
Ώρα να δείξουμε στα παιδιά την αξία της σταφίδας και του αποξηραμένου σύκου,
που τους έχουμε αγοράσει για σνάκ, μετά από τις πρόβες της γιορτής.
Πολλά παιδιά το γνωρίζουν και ακόμη πιο πολλά τα δοκιμάζουν.
Και φυσικά ξεδιψάμε με νερό από τα παγουράκια μας.
Τώρα είναι η ευκαιρία να δούμε το βίντεο με τον ουρακοτάγκο!
Μετά δραματοποιούμε την ιστορία του ουρακοτάγκου :
Κάθε μέρα στο δάσος, στο Βόρνεο στην Ινδονησία, βγαίνει ο ήλιος.
Τα δέντρα είναι πολλά και ψηλά.
Εκεί ζει ένας ουρακοτάγκος. Κάθε πρωί ξυπνάει, κάνει τη βόλτα του στο δάσος,
κόβει μπανάνες να φάει, παίζει με τους άλλους ουρακοτάγκους.
Είναι χαρούμενος και η ζωή του κυλάει απλά και ήσυχα.
Μια μέρα εμφανίστηκαν στο δάσος ξυλοκόποι με μεγάλα πριόνια
και κόψανε όλο το δάσος. Ρίξανε κάτω όλα τα δέντρα.
Ο ουρακοτάγκος δεν είχε που να μείνει.
Στη συνέχεια μεγάλες μπουλντόζες μάζεψαν τους κορμούς και καθάρισαν το δάσος.
Ο ουρακοτάγκος τριγύριζε μόνος, λυπημένος, χωρίς φαγητό, χωρίς σπίτι.
Άκουσε να λένε πως θα φύτευαν φοινικιές να βγάλουν φοινικέλαιο, να γίνουν πλούσιοι.
Ενημερώνουμε τα παιδιά πως το φοινικέλαιο είναι ένα φυτικό έλαιο που χρησιμοποιείται
σε πάρα πολλά προϊόντα, από το σαπούνι ως τη μαργαρίνη.
Φοινικέλαιο έχουν τα μπισκότα, τα γαριδάκια, τα κρακεράκια και πολλά τυποποιημένα προϊόντα
που θα ήταν καλύτερα να αποφεύγουμε.
Άλλωστε στην πατρίδα μας παράγονται τόσες ωφέλιμες τροφές για να καταναλώσουμε!
11. Πικ νικ στην αυλή του Νηπιαγωγείου μας
Η ημέρα είναι ζεστή και έχουμε υποσχεθεί στα παιδιά ότι θα φάμε το δεκατιανό μας
στην αυλή του Νηπιαγωγείου μας. Δυστυχώς δεν προλαβαίνουμε να πάμε στο πάρκο
κι έτσι απολαμβάνουμε το φαγητό μας στη σκιά των δένδρων.
Ευκαιρία τώρα που ολοκληρώσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της WWF "Υγιή παιδιά Υγιής πλανήτης".
να κάνουμε και την αξιολόγησή μας για τις υγιεινές συνήθειες ή όχι που αποκτήσαμε όλη αυτή τη χρονιά.
Στο μέλλον οικογένεια και σχολείο πρέπει να συντονιστούν για να αλλάξουν κάποιες συνήθειες
που θα μας βοηθήσουν να είμαστε υγιείς και να ζούμε σε ένα υγιή πλανήτη!
Για περισσότερες πληροφορίες και ιδέες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του
WWF "Υγιή παιδιά Υγιής πλανήτης"
http://food.wwf.gr/